De uit Zaamslag afkomstige Betsy Westerweel-Knijff riskeerde haar leven tijdens de Tweede Wereldoorlog door Britse en Amerikaanse soldaten onderdak te bieden in Noord-Brabant. In een persoonlijke brief uit 1946 doet ze nuchter verslag van haar daden – zonder opsmuk, maar vol moed. Een indrukwekkend verhaal over lef en de kracht van gewone mensen in ongewone tijden.
Hoe beleefden inwoners van Zaamslag de spannende weken voor de bevrijding? In dagboeken van Susanna Scheele en Pieter de Leeuw komt deze periode indringend tot leven: van hoop op bevrijding tot angst voor Duitse represailles en van oranje vlaggen tot brandende boerderijen.
Al vóór de Duitse inval in mei 1940 eist de oorlog een Zaamslags leven. Jan Frederik de Jonge, geboren in Zaamslag en gelegerd in Medemblik, overlijdt op 23 september 1939 door een ongeluk tijdens de mobilisatie. Jan wordt met militaire eer begraven in Zaamslag en geldt als het eerste oorlogsslachtoffer uit het dorp.
In de nacht van 27 op 28 april 1944 rooft Roelf Looij, van KnokPloeg Oostburg 3.500 Zaamslagse persoonsbewijzen uit het Gemeentehuis. Verderop zit tante Jo, bekend van een eerdere blog, met smart op hem te wachten. Is het hen gelukt het bevolkingsregister te stelen? Je leest het in onze nieuwste blog.
In de Tweede Wereldoorlog speelde de Gereformeerde Lagere School te Zaamslag een rol in het verzenden van geheime informatie. Het brein hierachter is onderwijzer J. Philipse die tot de jaren 60 verbonden bleef aan de school.
De verhalen over de geschiedenis van Zaamslag zijn niet onopgemerkt gebleven. Stichting Zaamslag Geleefd heeft een projectplan opgesteld dat door Vfonds wordt gesteund met een gift van € 5.000.
Wat gaat Zaamslag Geleefd doen?
Verhalen schrijven
Er komen steeds meer verhalen boven water over wat er vroeger in Zaamslag gebeurd is tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zaamslag Geleefd doet bronnenonderzoek en legt die verhalen vast. Dankzij de steun van Vfonds kunnen we 10-15 verhalen uitwerken en beschrijven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsen de Duitsers 1,8 miljoen mijnen in Nederland. Na de oorlog moeten die worden geruimd. Gekwalificeerd personeel hiervoor ontbreekt echter. Er wordt daarom in sommige streken voor een pijnlijke oplossing gekozen. Een oplossing die veel slachtoffers maakt waaronder de 22-jarige François de Ridder uit Zaamslag. In 2024 is François geruimd; zijn steen staat als aandenken in het herinneringshofje.
Op 9 september 1944 stort een Amerikaanse B-17 bommenwerper neer bij Zandberg (Hulst). Acht bemanningsleden weten op tijd uit het toestel te springen. Zeven worden met hulp van de Zeeuws-Vlaamse bevolking verborgen gehouden, waaronder Jacob Adriaan Maris uit Reuzenhoek. Na elf dagen worden ze bevrijd door Poolse troepen. Maris ontvangt later een Eisenhower-certificaat voor zijn moed.
Gijs Serrarens was nog maar vijf jaar in september 1944. Zaamslag lag onder granaatvuur en het gezin moest schuilen in de keuken. Vlak naast het raam sloeg een granaatscherf in. Gijs vertelt over deze spannende uren en ook hoe hij de dag erna dode soldaten aantrof langs de Pouckedijk (vlakbij de boerderij van Levinus Scheele).