Jan Frederik de Jonge: het eerste oorlogsslachtoffer van Zaamslag

MOBILISATIE - Op 23 september 1939, ruim acht maanden voor de Duitse inval in Nederland, overlijdt Jan Frederik de Jonge in een ziekenhuis in Den Haag. Hij is het eerste slachtoffer van de oorlog uit Zaamslag, waar hij is geboren en getogen. 

In de zomer van 1939 groeit de dreiging van een nieuwe oorlog in Europa. Duitsland heeft Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije al ingelijfd en op 1 september valt Hitler Polen binnen. Nederland, dat net als in de Eerste Wereldoorlog neutraal wil blijven, besluit op 28 augustus 1939 tot een mobilisatie. Voor Jan Frederik de Jonge, geboren te Zaamslag en woonachtig te Wieringermeer, heeft dit een grote impact. Samen met tienduizenden andere mannen wordt hij opgeroepen om de strategische verdedigingslinies te versterken. Vermoedelijk wordt Jan ingedeeld bij een eenheid in Medemblik (Noord-Holland).

Een noodlottig ongeluk
De mobilisatieperiode is geen actieve oorlog, maar Jan Frederik de Jonge ondergaat waarschijnlijk wel lange dagen van oefeningen, wachten en op zijn hoede zijn. In die periode gebeuren er, ondanks het afwachten, helaas ook ongelukken. In Medemblik, waar soldaten in kazernes en tijdelijke onderkomens verblijven, wordt Jan Frederik de Jonge slachtoffer van zo’n incident. Wat precies gebeurd is, weten we helaas niet. Maar kort na de mobilisatie belandt Jan Frederik in een ziekenhuis te Den Haag waar hij, waarschijnlijk door zijn verwondingen, een ernstige infectie oploopt. De medische zorg is in die tijd nog beperkt, zeker als het gaat om antibacteriële behandelingen. Wat begint als een letsel, mondt uit in een fatale complicatie. Op 23 september 1939 overlijdt Jan de Jonge. Hij is nog maar 32 jaar en laat een vrouw en een zoon achter.

De eerste van velen
De oorlog is als Jan overlijdt nog niet officieel begonnen voor Nederland, maar voor de inwoners van Zaamslag en de familie De Jonge is Jans overlijden in september 1939, al een noodklok. 

Jan Frederik de Jonge wordt in september 1939 met militaire eer begraven te Zaamslag. Jans zoon, die in Gelderland woonde, bezoekt tot op hoge leeftijd trouw het graf van zijn vader. In 2021 is het graf van Jan Frederik geruimd. De grafsteen, met de inmiddels nieuwe herdenkingsplaat, is in het herinneringshofje geplaatst.

De foto hebben we dankzij Zaamslag in Vroeger tijden